ลัทธิแก้
พระอาจารย์สงบ มนสฺสนฺโต

เทศน์เช้า วันที่ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๔๒
ณ วัดสันติธรรมาราม ต.คลองตาคต อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

จิตใจสมัยพุทธกาล สมัยพุทธกาลนะ มีผู้รักศาสนาและเป็นพระอรหันต์ พระกัสสปะเป็นผู้ถามพระพุทธเจ้าเลยว่า ศาสนาจะมั่นคงและจะเสื่อมไปเพราะอะไร พระพุทธเจ้าบอกเลย จะมีสัจธรรมปฏิรูปเข้ามาแล้วศาสนานี้จะเสื่อมไป เปรียบเหมือนกับเงิน ถ้าเงินนี้เป็นเงินแท้ทั้งหมดเลย เงินนี้ก็จะมีคุณค่า แต่ถ้ามีเงินปลอมเข้ามา เงินที่มีค่าจะต่ำค่าลง

นี่พระกัสสปะถามพระพุทธเจ้าไว้ก่อน พระพุทธเจ้าพูดเอาไว้แล้วเลยว่าสัจธรรมปฏิรูป แล้วมันปฏิรูปไหมล่ะ สัจธรรมนี่มันจริงไหมล่ะ มันไม่ใช่สัจธรรมเลย มันเป็นการแบบว่ามันไม่ใช่สัจธรรม คือว่ามันไม่ใช่ความจริงเลย ที่บอกว่าธรรมะจะผุดขึ้นมานี่ มันไม่ใช่เลย มันยิ่งกว่าปฏิรูปอีก แล้วมันจะเลวกว่านั้นอีกนะ เลวเพราะว่ามาเข้ากับทุนนิยม

ทุนนิยมเห็นไหม ลัทธิทุนนิยมกับลัทธิคอมมิวนิสต์ ลัทธิคอมมิวนิสต์เป็นลัทธิอุดมคติ เห็นไหม ลัทธิอุดมคติก็พยายามเข้าถึงอุดมคติ แต่การเข้าถึงอุดมคติด้วยความเสมอภาค ด้วยวัตถุนี่มันเข้าถึงไม่ได้เพราะคนเรามีกรรม ลัทธิ อุดมคติ ต้องมีความเสมอภาค ต้องถือความเสมอภาคไง ภราดรภาพ ถือความเสมอภาค แต่คนเรานี่มันมีความอยากมีความต้องการไม่เหมือนกัน แม้แต่การกินอาหารก็กินได้ไม่เหมือนกัน กินมากกินน้อยต่างกัน การใช้วัตถุก็ใช้ต่างกัน อุดมคติก็ต่างกัน ในความคิดว่าแค่ไหนเสมอภาค แค่ไหนเป็นความดีในอุดมคติ ถึงว่ามันเป็นความไม่จริงเพราะว่าเอาวัตถุเข้าไปจับกับความคิดเห็นไหม

อุดมคติมันเป็นอุดมคติที่ว่าความสูงส่งทุกคน แต่อุดมคติของคนมันมีความลึกซึ้งต่างกัน แล้วเอาวัตถุเข้าไปจับ เอาความเสมอภาคของลัทธิเข้าไปจับเห็นไหม ถึงต้องล่มสลายไป ตอนนี้ทุนนิยมก็ล่มสลายไป ทุนนิยมล่มสลายไปหมดเลย ทุนนิยมไง แล้วเอาทุนนิยมมาเข้ากับลัทธินี่ ทุนนิยมเป็นลัทธิอยู่แล้วใช่ไหม เข้ากับลัทธิในความเชื่อของความคิด เอาทุนนิยมเข้ามาในศาสนาไง เอาศาสนาเป็นการตลาดไง เอาศาสนานี้เป็นทุนนิยมไง มันยิ่งกว่ากี่เท่า นี่มันลัทธิแก้ไง ลัทธิอันนี้มันยิ่งลำบากเข้าไปใหญ่ มันถึงว่าเข้าไปทำลายถึงขั้วหัวใจเลย ขั้วหัวใจเห็นไหม

อย่างคนทุกคนสงสัยในสิ่งที่ตนเองไม่รู้ สงสัยไง คนไม่เป็นที่พึ่งของคน คนนะ ฟังสิ คนเราพึ่งตัวเองไม่ได้ พอพึ่งตัวเองไม่ได้ก็สงสัย ความสงสัยนั้นเห็นไหม นี่มันเป็นเรื่องของจิตวิญญาณแล้วเอาทุนนิยมเข้ามา จิตวิญญาณ เอาความศรัทธาเข้าไป โธ่ ลัทธิอุดมคติเห็นไหม เขายังวิพากษ์วิจารณ์นะในครอบครัว วิพากษ์ตนเองๆๆ วิพากษ์หมู่คณะก็วิพากษ์เพื่อจะได้พัฒนาให้ดีขึ้น พอวิพากษ์ตนเองเพื่อจะจับผิด คือว่าอุดมคตินั้นถูกต้องหรือเปล่า ลัทธิแก้หรือไม่แก้ ไอ้นี่มันยิ่งกว่าเราแก้อีกนะ เพราะอะไร เพราะว่าทุนนิยมเข้าไปในเรื่องของความเชื่อ ความเชื่อในเรื่องทุนนิยมอยู่แล้วนะ ยังเอาความเชื่อเรื่องของจิตวิญญาณเข้าไป แล้วพูดถึงเรื่องบุญกุศลออกมา จนครอบครัวนั้นไม่มีการวิพากษ์ เข้าไปกินตับกินพุง กินจิตวิญญาณของคนๆ นั้นหมดเลย มันล้มเข้าไปขนาดนั้นนะ

นี่มันเป็นลัทธิแก้ไง ลัทธิแก้เขายังวิพากษ์กันเพื่อจะหาจุดเสื่อมของลัทธินั้นเห็นไหม แต่อันนี้มันไม่ใช่ ถึงว่าสัจธรรมปฏิรูปมันยังเป็นสัจธรรมนะ สัจจะมันเป็นความจริงอันหนึ่ง อริยสัจนี้ยิ่งกว่าความจริง แต่นี่อาศัยอันนั้นมาเป็นเครื่องมือร่วมกับทุนนิยมเห็นไหม ถึงว่ามันเป็นลัทธิ มันถึงว่ามันไม่ใช่ศาสนา เป็นลัทธิต่างหาก

แต่ความไม่รู้ ความอ่อนด้อยของชาวพุทธไง ชาวพุทธไม่มีหลักจับ ชาวพุทธไม่มีพื้นฐาน ถ้าชาวพุทธไม่มีพื้นฐานถึงว่าแยกถึงว่าศาสนา สัจธรรมนะ สัจธรรมปฏิรูปนะยังเป็นสัจธรรม สัจธรรมที่ปฏิรูปคือว่ามันผิดเพี้ยนไป แต่นี้เป็นการเริ่มต้นใหม่เลย ไม่ใช่เอาทุนนิยมเป็นพื้นฐาน เอาอันนี้เป็นพื้นฐานเลย แล้วเพียงแต่ว่าอิงเฉยๆ ไง อิงเฉยๆ

อันที่ว่าทำจิตสงบเห็นความเป็นไป ทำจิตสงบคือความสุขใจ เรื่องของศาสนาเป็นเรื่องของจิตวิญญาณใช่ไหม จิตวิญญาณนี้มันว้าเหว่ จิตวิญญาณนี้ไม่มีที่เกาะเกี่ยว จิตวิญญาณนี้ไม่มีที่พึ่ง ทุนนิยมนี้เป็นการใช้เฉพาะเรื่องของปัจจุบันนี้ไง เรื่องของทุน เรื่องของย้ายทุนเข้ามา เรื่องของประเทศชาติ เรื่องของวัตถุให้มันเจริญในภพชาตินี้ไง

แต่เวลาคนตายไป จิตวิญญาณตายไป มันมีส่วนที่ติดไปกับจิตวิญญาณนั้น ห่วงโซ่ของจิตวิญญาณเห็นไหม ห่วงโซ่ของวัฏฏะ ศาสนาอธิบายถึงว่าที่เกิดของคน คนเกิดมาเพราะกรรมเห็นไหม เพราะมีวิญญาณ วิญญาณตัวนี้มันมีกรรม มียางเหนียวขึ้นมาถึงมาเกิด เกิดแล้วในปัจจุบันนี้ สิ่งที่ทำเหมือนกันแต่ไม่มีคุณค่าเหมือนกันเห็นไหม ทำเหมือนกัน แต่ศรัทธา ความเชื่อ ความมุมานะของใจต่างกัน ให้คุณประโยชน์ต่างกัน ให้บุญกุศลต่างกัน เห็นไหม ความศรัทธา ความเปิดกว้างของใจ นี่ถ้าศรัทธามาก ศรัทธาต้องมีปัญญา ศรัทธาที่ถูกต้องไง แต่ศรัทธาที่ผิดเห็นไหม (เทปสิ้นสุดเพียงเท่านี้)